Trong nhiều thế kỷ, tinh dầu đã được sử dụng như một phương pháp điều trị thay thế cho nhiều tình trạng bệnh khác nhau. Những năm gần đây, tinh dầu ngày càng trở nên phổ biến rộng rãi và nhận được sự chú ý từ cộng đồng sức khỏe.
Tinh dầu là một loại chất lỏng có chứa các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi và không tan trong nước. Đặc biệt, các hợp chất ấy mang những nét hương đặc trưng riêng biệt của mỗi loại thực vật.
Tuy nhiên, không phải cứ cùng loại mà có mùi giống nhau. Đó là bởi bất kỳ bộ phận nào của thực vật như lá, thân, hoa, vỏ, rễ,… cũng đều có thể chiết xuất thành tinh dầu. Từng bộ phận lại đem đến công dụng và cảm nhận hương thơm khác nhau.
Người ta chiết xuất tinh dầu bằng cách chưng cất hơi nước hoặc ép lạnh, hoặc tách chiết dung môi. Song, phương pháp chưng cất hơi nước phổ biến hơn cả vì quy trình kỹ thuật tương đối đơn giản và thời gian cho sản phẩm nhanh.
Thế nhưng, dù sử dụng phương thức nào đi chăng nữa, tinh dầu vẫn là phần tinh túy nhất của hoa lá và cỏ cây. Vậy nên, thật không ngoa khi người ta ví von tinh dầu chính là nhựa sống của cây, mang sức sống và năng lượng tinh khiết nhất, mạnh hơn nhiều lần các loại thảo dược sấy khô (thảo mộc).
Các phân tử tinh dầu có khả năng thay đổi nhanh chóng từ trạng thái lỏng hoặc rắn sang khí ở nhiệt độ phòng. Bằng cách bay hơi thần tốc này, tinh dầu dễ dàng tương tác trực tiếp đến khứu giác. Vì thế, khi mở nắp tinh dầu, bạn sẽ cảm nhận được mùi hương rất mạnh ở một khoảng cách nhất định.
Với lịch sử phát triển hàng ngàn năm, tinh dầu được mệnh danh là báu vật của thiên nhiên, là tủ thuốc của tự nhiên được phát triển thành phương pháp trị liệu, chăm sóc sức khoẻ, làm đẹp trên toàn thế giới.
Có nhiều tài liệu đã chỉ ra rằng khoảng 2000 năm trước Công nguyên, người Ai Cập cổ đại đã biết sử dụng hương thơm để phục vụ đời sống nói chung, trong làm đẹp nói riêng. Có nghĩa là, ngay từ nền văn minh cổ đại, con người đã biết ngâm chiết để trích ly tinh dầu từ thực vật tự nhiên có mùi thơm và ứng dụng vào sinh hoạt đời thường.
Và đến giữa thế kỉ 19, tinh dầu được tập trung nghiên cứu và trở thành một phương pháp trị liệu tổng thể và phổ cập tại nhiều quốc gia như: Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Anh, Pháp,..
Nếu phân chia tinh dầu theo mùi hương thì nói chung, có thể kể ra một số dòng tinh dầu cơ bản như: tinh dầu gỗ, tinh dầu hoa, tinh dầu thảo mộc, tinh dầu quả. Mỗi loại lại mang những nét đặc trưng khác nhau về mùi, cũng như công dụng đối với con người.
Với dòng tinh dầu từ gỗ, ta có thể kể ra một vài cái tên quen thuộc: tinh dầu gỗ thông, tinh dầu quế, tinh dầu pơ mu,…
Dòng tinh dầu này thường được chiết xuất từ các bộ phận thuộc phần thân gỗ của cây: vỏ cây, lõi thân,… Cây càng già, càng có nhiều dầu thì mùi hương sẽ có độ dày đậm mạnh mẽ hơn. Có lẽ, cũng chính bởi vậy mà mùi hương của nhóm tinh dầu gỗ mang nét đặc trưng rất riêng về sự trầm ấm và định tâm, đem đến sự thiền định trong tâm hồn.
Trong nhóm tinh dầu hoa, không thể nào thiếu những cái tên phổ biến vô cùng như tinh dầu oải hương, tinh dầu ngọc lan tây, tinh dầu hoa hồng,…
Các loại tinh dầu hoa thường được trích ly từ bộ phận cánh hoa – mỏng manh, mềm nhẹ, rồi thông qua quá trình chiết xuất hơi nước để thu được thành quả. Phải tốn rất nhiều cánh hoa mới có thể tạo ra thành công một lọ tinh dầu nguyên chất chất lượng. Cụ thể, để chưng cất được 1 pound tinh dầu (khoảng 454g), ta cần 4 tấn cánh hoa hồng. Vậy nên, giá thành của tinh dầu hoa là không hề thấp.
Ta có thể liệt kê những loại hết sức gần gũi thuộc dòng tinh dầu từ thảo mộc: tinh dầu bạc hà, tinh dầu sả chanh, tinh dầu hương thảo, tinh dầu bạch đàn chanh,…
Tinh dầu thảo mộc thường được chiết xuất từ lá hoặc cành non của các loại cây thảo mộc bằng phương pháp chưng cất lôi cuốn hơi nước.
Hương thơm dễ chịu của thảo mộc gợi đến cho người dùng một sự tươi mát, trong trẻo, một cảm giác cỏ hoa đồng nội, vô cùng thanh khiết. Do vậy, hương thảo mộc phù hợp dùng trong tiết trời mùa hè, giúp con người xua tan đi cái oi bức đến khó chịu từ nắng nóng.
Thật không khó để “điểm danh” các đại diện tiêu biểu nằm trong nhóm tinh dầu quả. Đó là tinh dầu cam ngọt, tinh dầu bưởi,…
Tinh dầu quả chủ yếu được chiết xuất từ vỏ của các loại quả tự nhiên theo phương pháp phổ biến – chưng cất lôi cuốn hơi nước.
Hương thơm tươi mới, thanh mát từ các loại trái cây, thích hợp để bạn sử dụng vào ban ngày trong tiết trời nóng gắt của mùa hè. Không những vậy, dòng tinh dầu quả còn chứa đựng tinh thần vui vẻ, tươi sáng. Những khi tinh thần bị đình trệ, mùi thơm ngọt ngào xen lẫn vị chua dịu của trái cây sẽ giúp bạn loại bỏ những cảm xúc khó chịu.
Theo Shanti Dechen (Giám đốc Học viện Nghệ thuật Chữa bệnh Aroma Apothecary): “Hai lợi ích giảm căng thẳng và xoa dịu lo lắng của tinh dầu là lý do hàng đầu khiến mọi người quan tâm về tinh dầu.”
Nhiều nghiên cứu đã chứng minh được rằng bằng cách hít tinh dầu, não bộ sẽ đưa ra một tín hiệu về cảm xúc nhất định, khiến bạn cảm thấy lạc quan và tràn đầy hy vọng. Từ đó, giúp bạn giảm căng thẳng, xoá bỏ lo âu. Ngoài ra, massage cơ thể với tinh dầu cũng là một phương pháp để tinh dầu thấm sâu vào các tế bào da, đem lại cảm giác thư giãn, dễ chịu.
Theo Cleveland Clinic, các loại tinh dầu có thể dùng để giảm lo lắng bao gồm: tinh dầu cam bergamot, tinh dầu dầu cam ngọt, tinh dầu tuyết tùng…
Trong một khảo sát gần đây của Cleveland Clinic cho thấy: đau đầu là một trong những vấn đề sức khỏe liên quan đến đau nhức phổ biến nhất, ảnh hưởng tới 75% người trưởng thành trên toàn thế giới.
Và thông qua nhiều nghiên cứu đã quan sát được rằng cơn đau đầu thực sự giảm đáng kể khi thoa tinh dầu bạc hà (đã pha loãng với dầu nền) lên bề mặt quanh đầu và thái dương. Điều này có thể là do hoạt chất chính Menthol – tinh dầu trong bạc hà mang khả năng cải thiện cường độ đau trong hai giờ sau khi sử dụng.
Rối loạn giấc ngủ mang lại những ảnh hưởng tiêu cực vô cùng đối với sức khoẻ và tinh thần của con người. Thêm một loại tinh dầu thư giãn vào thói quen ban đêm của bạn cũng có thể hữu ích để loại bỏ chứng rối loạn giấc ngủ.
Nghiên cứu cho thấy rằng hít tinh dầu hoa oải hương có thể giúp bạn chìm vào giấc ngủ dễ dàng hơn. Tinh dầu oải hương có chứa nhiều hợp chất có lợi mang tác dụng an thần, giảm hoạt động của hệ thần kinh trung ương.
Các nhà khoa học đã thử nghiệm trên những người lớn tuổi mắc chứng sa sút trí tuệ và phát hiện ra rằng việc nhỏ tinh dầu lên xung quanh chăn, gối sẽ làm tăng thời gian ngủ sâu của họ.
Nhiều loại tinh dầu cũng có tác dụng kháng khuẩn khi được thoa lên các vị trí cụ thể trên cơ thể.
Theo một đánh giá được công bố vào năm 2019 trên tạp chí Molecules: tinh dầu bạch đàn có khả năng chống lại vi khuẩn đường miệng như Porphyromonas gingivalis – gây ra viêm nha chu. Bên cạnh đó, tinh dầu cây trà cũng đem đến kết quả đầy hứa hẹn về khả năng kháng nấm da chân, nấm miệng và nhiễm trùng nấm như Candida.
Tinh dầu có khả năng hỗ trợ chữa lành làn da bị tổn thương và cung cấp dưỡng chất sâu cho da. Đặc biệt, một số loại như tinh dầu oải hương, tinh dầu cây trà có chứa đặc tính chống viêm, giúp da giảm bã nhờn, giảm thiểu sự kích ứng và viêm nhiễm liên quan tới các tình trạng da như mụn trứng cá. bỏng, côn trùng cắn,…
Bên cạnh đó, tinh dầu chứa nhiều vitamin C có lợi trong việc kiểm soát các dấu hiệu lão hóa sớm. Tinh dầu cam là một lựa chọn tuyệt vời để đối phó với các dấu hiệu lão hóa. Chúng cải thiện độ đàn hồi và mang lại cho bạn vẻ tươi trẻ, làm cho làn da của bạn thêm mềm mại và căng mọng.
Ngoài ra, tinh dầu cũng có khả năng mang lại cảm giác nhẹ nhàng và thư giãn cho làn da sau khi có những tác động lên da. Mùi hương dịu dàng của các loại tinh dầu sẽ trực tiếp giúp da giảm căng thẳng, cũng như cung cấp độ ẩm tự nhiên cho da.
Trong nhiều thế kỷ, con người đã sử dụng tinh dầu cho các mục đích y học và mỹ phẩm khác nhau. Giờ đây, bạn có thể tìm thấy chúng trong nhiều loại dầu gội, serum và các sản phẩm chăm sóc tóc khác.
Tinh dầu đạt hiệu quả cao trong việc hỗ trợ tóc khỏe bằng cách cung cấp độ ẩm và các dưỡng chất cần thiết để mái tóc luôn bóng mượt, mềm mại. Bên cạnh đó, tác dụng kích thích da đầu, cải thiện sự phát triển của tóc cũng là điều mà nhiều người quan tâm khi kết hợp tinh dầu trong chu trình chăm sóc tóc. Đặc biệt, một số loại như tinh dầu bạc hà, tinh dầu hương thảo còn có khả năng giúp cải thiện lưu lượng máu đến các vùng da đầu
Cách sử dụng tinh dầu cho tóc của bạn:
